- Yazar: Okuryazar Editöryal
- Kategori: Dünya
- Etiketler: İnsani Gelişme Endeksi, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, Undp, ülkelerin Gelişmişlik Düzeyleri Nasıl ölçülür
- Bu yazı Okuryazar’a 5 yıl önce eklendi ve şu anda 0 Yorum bulunmaktadır.
- Gösterim: 386

İnsani Gelişme Endeksi 2014
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından hazırlanan İnsani Gelişme Endeksi 2014 raporuna göre Norveç birinci sırada yer alıyor. Türkiye ise 69. sırada.
İnsani Gelişme Endeksi yaşam süresinin uzunluğu, yetişkin okur yazar oranı, okullara kayıtlı öğrenci sayısı ve gayri safi yurtiçi hasıla dağılımı gibi eğitim, sağlık ve gelir dağılımıyla ilgili temel ölçütler dikkate alınarak hesaplanıyor.
2014 Endeksinde ilk 10'a girmeyi başaran ülkeler arasında, Norveç ilk sırada. Norveç'in nüfusu 5.168.300. İşsizlik oranı çok düşük seviyede bulunuyor. Ekonomik gelişmişlik düzeyi hayli yüksek olduğundan Avrupa Birliği'ne girmeyi reddetmiştir.
Endeksin ikinci sırasındaki Avustralya'nın nüfusu 24.292.883. Ülkede yoksulluk oranı çok düşüktür. Dünyanın farklı ülkelerinden gelen insanların bir arada yaşadığı bir ülkedir. Kişi başına düşen yıllık milli gelir 39.699 dolar düzeyindedir.
Üçüncü sırada yer alan İsviçre'nin nüfusu 8.000.000. Saatin kalbi olarak bilinen İsviçre saat üretim ve ihracatında dünyada başı çekmektedir. Gelişmiş bankacılık sistemi ile tanınmakta ve çokuluslu şirketleri çatısı altında toplamaktadır.
İnsani Gelişme Endeksi'nde dördüncü sırada bulunan Hollanda'nın nüfusu 16.684.328. Güçlü bir ekonomiye sahip olan Hollanda, Avrupa ekonomisinde de iyi bir yer edinmiştir. Ekonomide başlıca sektörleri balıkçılık, tarım aletleri, gemicilik, ticaret ve bankacılıktır.
Endekste beşinci sıradaki Amerika Birleşik Devletleri'nin nüfusu 318.426.300. Dünyanın en kalabalık üçüncü ülkesi konumundaki Amerika'da işsizlik oranı %8,3 dolaylarındadır.
Altıncı sıradaki Almanya'nın nüfusu ise 81.799.600. Toplam gelirinin %70'ini hizmet sektörü, %29,1'ini endüstri alanları ve %0.9'unu da tarım sektörü oluşturmaktadır.
İnsani Gelişme Endeksi'nde yedinci sırada yer alan Yeni Zelenda'nın nüfusu 4.317.352. Başlıca üretim sektörleri: Gıda işleme sanayi, ağaç ve kağıt ürünleri ve maden işletmeciliğidir. Yeni Zelanda'nın eğitim düzeyi çok yüksektir. Okur-yazarlık oranı %99'a ulaşmıştır.
Sekizinci sırada Kanada bulunmaktadır. Kanada'nın nüfusu 33.426.000. Endüstriyel alanda ileri bir konumdadır. Dünyanın en büyük çinko ve uranyum üreticisidir. Kişi başına düşen yıllık milli gelir 39.057 dolardır.
İnsani Gelişme Endeksi'nin dokuzuncu sırasındaki ülke Singapur. Nüfusu 4.987.600. Singapur imalat sanayinin ve ticaretin yanı sıra turizm, deniz ve hava taşımacılığında da ön sıralarda yer almaktadır. Dış borcu bulunmayan bir ülke konumundadır Singapur. Yıllık nüfus artış oranı yaklaşık %1,2 dolaylarındadır.
Endeksin onuncu sırasında ise Danimarka bulunuyor. Danimarka'nın nüfusu 5.540.241, en önemli sektörleri mobilya, eczacılık ürünleri, rüzgar türbinleri, bira, elektronik ürünler ve gelişmiş metal sanayi ürünleridir. Danimarka dünyada eğitime en fazla harcama yapılan ilk beş ülke arasında yer almaktadır.
İnsani Gelişme Endeksi (İGE) veya diğer adıyla Beşeri Kalkınma Endeksi ilk defa 1990 yılında BM tarafından ülkelerin insani gelişmişlik seviyesini belirlemek için kullanıldı. BM Kalkınma Programının raporlarında ekonomik büyümeyi esas alan ölçütlerin dışında, insani gelişmişliğe belirli ölçüde vurgu yapılmak amaçlandı.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından rapor olarak her yıl yayınlanan İnsani Gelişme Endeksinin hesaplanmasında sağlık, gelir ve eğitim olmak üzere üç boyut yer almaktadır. Sağlıkta yaşam beklentisi; gelirde kişi başı GSMH; eğitimde ise okullaşma oranı ve ortalama eğitim süresi göz önünde bulunduruluyor. 2014 İnsani Gelişmişlik Endeksi (İGE) Raporu'nda 187 ülke sıralandı.
Tablo: Dünyada İnsani Gelişme Endeksi (2014)
İGE Sırası Ülke İGE Endeksi
1 Norveç 0.944
2 Avustralya 0.933
3 İsviçre 0.917
4 Hollanda 0.915
5 Amerika Birleşik Devletleri 0.914
6 Almanya 0.911
7 Yeni Zelanda 0.910
8 Kanada 0.902
9 Singapur 0.901
10 Danimarka 0.900
11 İrlanda 0.899
12 İsveç 0.898
13 İzlanda 0.895
14 Büyük Britanya 0.892
15 Hong Kong, Çin 0.891
15 Kore 0.891
17 Japonya 0.890
18 Lihtenştayn 0.889
19 İsrail 0.888
20 Fransa 0.884
21 Avusturya 0.881
21 Belçika 0.881
21 Lüksemburg 0.881
24 Finlandiya 0.879
25 Slovenya 0.874
26 İtalya 0.872
27 İspanya 0.869
28 Çek Cumhuriyeti 0.861
29 Yunanistan 0.853
30 Brunei Sultanlığı 0.852
31 Katar 0.851
32 Kıbrıs 0.845
33 Estonya 0.840
34 Suudi Arabistan 0.836
35 Litvanya 0.834
35 Polonya 0.834
37 Andorra 0.830
37 Slovakya 0.830
39 Malta 0.829
40 Birleşik Arap Emirlikleri 0.827
41 Şili 0.822
41 Portekiz 0.822
43 Macaristan 0.818
44 Bahreyn 0.815
44 Küba 0.815
46 Kuveyt 0.814
47 Hırvatistan 0.812
48 Letonya 0.810
49 Arjantin 0.808
50 Uruguay 0.790
51 Bahamalar 0.789
51 Karadağ 0.789
53 Belarus 0.786
54 Romanya 0.785
55 Libya Arap Cemahiriyesi 0.784
56 Umman 0.783
57 Rusya Federasyonu 0.778
58 Bulgaristan 0.777
59 Barbados 0.776
60 Palau 0.775
61 Antigua ve Barbuda 0.774
62 Malezya 0.773
63 Mauritius 0.771
64 Trinidad ve Tobago 0.766
65 Lübnan 0.765
65 Panama 0.765
67 Venezuela 0.764
68 Kostarika 0.763
69 Türkiye 0.759
70 Kazakistan 0.757
71 Meksika 0.756
71 Seyşeller 0.756
73 Saint Kitts ve Nevis 0.750
73 Sri Lanka 0.750
75 İran 0.749
76 Azerbeycan 0.747
77 Ürdün 0.745
77 Sırbistan 0.745
79 Brezilya 0.744
79 Gürcistan 0.744
79 Grenada 0.744
82 Peru 0.737
83 Ukrayna 0.734
84 Belize 0.732
84 Makedonya 0.732
86 Bosna-Hersek 0.731
87 Ermenistan 0.730
88 Fiji 0.724
89 Tayland 0.722
90 Tunus 0.721
91 Çin 0.719
91 Saint Vincent ve Grenadines 0.719
93 Cezayir 0.717
93 Dominika 0.717
95 Arnavutluk 0.716
96 Jamaika 0.715
97 Saint Lucia 0.714
98 Kolombiya 0.711
98 Ekvador 0.711
100 Surinam 0.705
100 Tonga 0.705
102 Dominik Cumhuriyeti 0.700
103 Maldivler 0.698
103 Moğolistan 0.698
103 Türkmenistan 0.698
106 Samoa 0.694
107 İşgal Altındaki Filistin
Toprakları 0.686
108 Endonezya 0.684
109 Botsvana 0.683
110 Mısır 0.682
111 Paraguay 0.676
112 Gabon 0.674
113 Bolivya 0.667
114 Moldovya 0.663
115 El Salvador 0.662
116 Özbekistan 0.661
117 Filipinler 0.660
118 Güney Afrika 0.658
118 Suriye Arap Cumhuriyeti 0.658
120 Irak 0.642
121 Guyana 0.638
121 Vietnam 0.638
123 Cape Verde 0.636
124 Mikronezya 0.630
125 Guatemala 0.628
125 Kırgızistan 0.628
127 Namibya 0.624
128 Doğu Timor 0.620
129 Honduras 0.617
129 Fas 0.617
131 Vanuatu 0.616
132 Nikaragua 0.614
133 Kiribati 0.607
133 Tajikistan 0.607
135 Hindistan 0.586
136 Butan 0.584
136 Kamboçya 0.584
138 Gana 0.573
139 Laos 0.569
140 Kongo 0.564
141 Zambiya 0.561
142 Bangladeş 0.558
142 Sao Tome ve Principe 0.558
144 Ekvator Ginesi 0.556
145 Nepal 0.540
146 Pakistan 0.537
147 Kenya 0.535
148 Svaziland 0.530
149 Angola 0.526
150 Myanmar 0.524
151 Ruanda 0.506
152 Kamerun 0.504
152 Nijerya 0.504
154 Yemen 0.500
155 Madagaskar 0.498
156 Zimbabve 0.492
157 Papua Yeni Gine 0.491
157 Solomon Adaları 0.491
159 Komorlar 0.488
159 Tanzanya 0.488
161 Moritanya 0.487
162 Lesoto 0.486
163 Senegal 0.485
164 Uganda 0.484
165 Benin 0.476
166 Sudan 0.473
166 Togo 0.473
168 Haiti 0.471
169 Afganistan 0.468
170 Cibuti 0.467
171 Fildişi Sahili 0.452
172 Gambiya 0.441
173 Etiyopya 0.435
174 Malawi 0.414
175 Liberya 0.412
176 Mali 0.407
177 Gine-Bissau 0.396
178 Mozambik 0.393
179 Gine 0.392
180 Burundi 0.389
181 Burkina Faso 0.388
182 Eritre 0.381
183 Sierra Leone 0.374
184 Çad 0.372
185 Orta Afrika 0.341
186 Kongo 0.338
187 Nijer 0.337
Kaynak: http://hdr.undp.org/en/content/table-1-human-development-index-and-its-components
Beğen ve Yorum Yap
Bu Yazının Yorumları
Şu yazılar da ilginizi çekebilir
Reşat binbaşıoğlu- 2 hafta önce
Mustafa Atagün- 3 ay önce
Emre Bağce- 4 ay önce