Düstur belli; iki günü bir olan ziyandadır. Mevlana da haklıydı; bugün yeni şeyler söyleyebilmek için dün dünde kalmalıydı. Fakat başaramadık. Biraz pişmanlık, biraz nefret, belki biraz da hasretle maziye dair eleştiriler saçtık dört bir yana. ‘Neden'ler ve ‘keşke'ler esir aldı zihnimizi. Aslında akıl en büyük maluliyetini ‘nasıl' sorusunda yaşar. Çoğu kez, yaşananlara dair bulanıklıklar görülmez zira. Bu yüzdendir belki de, hadiselerin ‘nasıl' vuku bulduğuna, öncesine, şimdisine ve sonrasına pek bakmayız. Başımıza gelen olaylarda talihsiz addederiz kendimizi ve hayıflanır dururuz ‘Neden ben?' diye. Sık kullandığımız sözler arasında ‘keşke'ler üst sıralarda yer alır. Hâsılı, pek bir severiz dünü eleştirmeyi. Sorgulanan hep dün olur ve dünlerden bugüne, kendimize hiç sıra gelmez. Neden dünden kopamayız? Dünün bugüne denk olduğuna ve yaşadığımız zarara şahitlik etmemek için mi? Ya da söyleyecek yeni bir şeyimiz olmadığı için mi? Kim bilir, belki de mevcudiyetinden haberdar dahi olmadığımız başka sorularda gizlidir cevap. Amaç ve çerçeve belli; eleştiriyi aşıp yeni bir şeyler söyleyebilmek gerek. Söylenenler gerçek(çi) görülmeyebilir; her şeye rağmen yine de değerlidir. Çünkü doğruluk payı vardır, hiç olmazsa yenidir. İnsanların mutabık kaldığı temel hususlardan biri vaktin su gibi akıp gittiği değil midir? Rumî adeta duru bir nehrin duygularına tercüman olarak insana ibretlik ders verir: ‘Her gün bir yerden bir yere göçmek ne güzel, bulanmadan dupduru akmak ne hoş'. O halde, neden hal'in büyük bir kısmı mazide kalmaya devam etmektedir? Gelecek çok uzakta ve müphem olduğu için mi? Oysa gelecek an'dır. Aslında yeni şeyler söylemek ve zarara uğramamak adına gelecek eleştirilebilmelidir. Lakin bu hususta işin kolayına kaçıp, eleştiri olumsuzlamaya ve inkâra dönüşmemelidir. Hayat belli bir denge üzerine kurulu; bunda insanların iradi etkileri var. Bu etkiyi görmezlikten gelmek, bizatihi âdemoğlunun kendisi için sadece zarar değil, ziyandır! Fakat birtakım şeyleri görebilmek için, yine birtakım şeylere saplanıp kalmamak gerekir. Ancak bu sayede ‘son'umuzun şekline ‘kısmen' de olsa etkide bulunma hakkını elde ederiz. Gelecek an'dır.