Yunus'un en sevilen şiirlerinden biri Sözü bilen kişinin, Yüzünü ağ ede bir söz mısraları ile başlar. Sözün önemini vurgulaması bakımından bir şaheser niteliğindedir bu şiir. Toplumumuzda, aynı zamanda "Söz ola kese savaşı" ifadesinden dolayı ve takip eden mısralardan dolayı çok yaygın olarak kullanılır. Fakat çoğumuz yanlış okur, yanlış düşünür Yunus'u. Şiiri ve şiirin altındaki notları okuduğunuzda yanlışın nereden kaynaklandığı açıkca görülecektir. 

Yunus'a gerçekten hak etitği değeri vermek dileğiyle, keyifli okumalar.

Söz Ola Kese Savaşı şiiri

Sözü bilen kişinin, Yüzünü ağ ede bir söz Sözü pişirip diyenin İşini sağ ede bir söz.

Söz ola kese savaşı, Söz ola iyileştire yarayı (yeşerte yasayı), Söz ola ağulu aşı, Yağ ile bal ede bir söz. (*)

Sözlerini olgunlaştır, Yaramazını ayrıştır Tart sözünü akıl ile, Söyleme mevsimsiz bir söz.

Gel ey kardeş, ey dost Sözümü dinle bari Binlerce mücevheri, altını Kara toprağa çevirir bir söz.

Kişi bile söz demini, Demeye sözün kemini Bu cihan cehennemini, Sekiz cennet ede bir söz.

Yürü yürü yolun ile, Gâfil olma bilgin ile Aman sakın dilinden, Yük olur canına bir söz.

Yunus şimdi söz yatından, Söyle sözü gayetinden Pek sakın o şah katından, Seni ırak ede bir söz. 

Sözü bilen kişinin, Yüzünü ağ ede bir söz şiirinin aslı (Orijinal Türkçesi)

Keleci bilen kişinün yüzini ag ide bir söz
Sözi bişürüp diyenün işini sag ide bir söz

Söz ola kese savaşı söz ola bitüre başı Söz ola agulu aşı balıla yag ide bir söz

Kelecilerün bişürgil yaramazunı şeşürgil Sözün usıla düşürgil dimegil çag ide bir söz

Gel ahî iy şehriyâri sözümüzi dinle bâri Hezâr gevher ü dînârı kara toprag ide bir söz

Kişi bile söz demini dimeye sözün kemini Bu cihân Cehennemini sekiz uçmag ide bir söz

Yüri yüri yolunıla gâfil olma bilünile Key sakın key dilünile cânına dâg ide bir söz

Yûnus imdi söz yatından söyle sözi gâyetinden Key sakın o şeh katından seni ırag ide bir söz

Yunus Emre

Açıklamalar:

(*) Yunus Emre'nin bu çok sevilen şiirinin ikinci kıt'ası, çoğunlukla yanlış anlaşılmakta, "Söz ola yeşerte yasayı" yerine, "Söz ola kestire başı" denmektedir. Bu yanlış kullanım ise şiirin anlamını bütünüyle bozmaktadır.

Bu yanlış kullanımın nereden kaynaklandığına dair şu yazıya bkz.: 

 Yunus'u neden doğru anlamıyoruz?

Keleci ne demektir?

Keleci anlamı: Söz, mânâlı söz demektir. Türkçe bir kelimedir. Arapça Kelâm söz demektir.

Sözü pişirip diyenin anlamı nedir?

Sözü olgunlaştırarak söylemektir, yani yerli yerinde kullanmak, en uygun zamanda, en uygun sözü söylemek demektir. Söz gümüş ise sükut altındır atasözü bu şiiri yorumlamak için hatırlanabilir. Fakat, bunun tersini de söylemek mümkündür: Tam zamanında, tam yerinde, en uygun şekilde söylenecek söz altından da kıymetlidir.

Yunus Emre'nin bu şiirinde söze yüklediği mana bu bakımdan çok büyüktür.

Aynı şekilde, Hacı Bektaş Veli'nin "eline, beline, diline sahip ol (hakim ol) derken ortaya koyduğu ilkenin de bir yorumu olarak görülmelidir Yunus'un söze dair hikmetli, bilgece tespit ve uyarıları.

Eline, beline, diline sahip ol, (hakim ol) ne demektir?

Alın teri ile kazandığının dışında başkasının malına el uzatma, yani helal lokma ye demektir. Harama el uzatma demektir.

Beline sahip ol demek, cinsel şehvetlerin peşine düşme, hazcı olma, insanları kendi hazzın, zevkin için kullanma, harama uçkur çözme demektir. Allah'ın helal olarak emrettiği, gösterdiği şekilde cinsel ilişkilerini düzenle, aşırılığa kaçma demektir.

Diline sahip ol sözü de günahların, gıybetin, iftiranın, hakaretin, insanları üzmenin, gerçeği, hakikati çarpıtmanın, yalanın, kovuculuğun çok büyük ölçüde dil ile olduğuna işaret etmekte, dilin zararlarından uzak durmak öğütlenmektedir.

Sekiz uçmağ ne demektir?

Uçmağ, uçmah veya uçmak eski Türkçede Cennet demektir. Ruhun bedenden ayrılıp göğe yükselmesine atfen uçmağ olarak kullanılmıştır. Sekiz uçmak ile cennetin sekiz katı veya derecesi ifade edilmektedir.

Yunus Emre kimdir?

Yunus Emre, 1240-1321 yıllarında Anadolu'da yaşamış, büyük mutasavvıf, halk ozanı, düşünür. Şiirleri, sözleri, dili, felsefesi ve hayata dair bakışı ve duruşu ile sadece yaşadığı topluma ve coğrafyaya değil, tüm insanlığa çığır açan, yol gösteren büyük ozan ve düşünürdür.

 Yunus Emre'nin diğer şiirleri de ilginizi çekebilir
      Göz atmak için tıklayın

Bu sayfayı beğendiyseniz, lütfen yorum yapmayı ve çevrenizle paylaşmayı unutmayın.

Etiketler: Yunus Emre Şiirleri, Sözü Bilen Kişinin, Yüzünü Ağ Ede Bir Söz şiiri, Yunus'un en güzel şiirleri, Yunus Emre en sevilen şiirleri, Kısaca yunus Emre kimdir, Yunus Emre Hayatı, Yunus Emre Eserleri, Yunus Emre Sözleri, Tasavvuf şiirleri, Sufi şiirleri, Söz ola şiiri, Söz Ola kese savaşı şiiri, İnsan sevgisi, Sekiz uçmak, keleci,  

 Okuryazar'ı keşfedin!

Okuryazar'a üye olup, daha fazla özellikten tamamen ücretsiz olarak yararlanabilirsiniz. Dilerseniz, kendinize köşe açabilir, anlık ileti paylaşabilir, yazılar kısmında ilgilendiğiniz konularda içerikler yazabilirsiniz.