Göllerle dolu bir ülke Türkiye. Ve bu göller yalnızca su değil, aynı zamanda zaman, iklim, ses ve hafıza taşıyor. Biz de bu yazıda haritanın bir köşesinden yola çıkıp, gölleri birer uğrak yeri gibi izleyerek, suyla çizilmiş bir daire tamamlayacağız. Bir yolculuk olacak bu: doğudan batıya, kuzeyden güneye — suya düşen bir hatıra gibi.

Doğudan Başlayan Sessizlik

Rotamızın doğu ucu, yüksek dağların, geniş bozkırların, sert kışların ve kalın sessizliklerin toprağı: Doğu Anadolu. Burada göller, çoğu zaman dağların arasında saklanır, yalnızlığı sever.

Van Gölü ilk durağımız. Türkiye’nin en büyük gölü. Sodalı, tuzlu, ama suyu mavi, duru. İçindeki Akdamar Adası, kilisesiyle birlikte bir sessizliği taşır. Martılar suya çizer geçer; ama göl, geçmişi olduğu gibi saklar.

Van Gölü

Yakınında Nazik Gölü ve Haçlı Gölü (Bulanık Gölü) vardır. Daha az bilinirler. Yüksek rakım, sert rüzgâr, kuşlar… Gölün kıyısında insandan çok göçmenlerin molası vardır.

Çıldır Gölü, Kars ile Ardahan arasında. Kışın donan yüzeyinde atlı kızaklar dolaşır. Yazın ise rüzgârla dalgalanan geniş bir ayna gibi. Burası, doğuda suyla buzun, gelenekle doğanın iç içe geçtiği bir mekândır.

Nemrut Krater Gölü

Nemrut Krater Gölü, Bitlis’te. Sönmüş bir volkanın kalbinde, biri sıcak biri soğuk iki göl yanyana. Gökyüzünü ve geçmişi aynı anda yansıtırlar.

Karadeniz’in Yeşil Su Yansımaları

Güneydoğu’dan kuzeye çıktıkça iklim değişir. Karadeniz’in nemi, ormanı, dik yamaçları belirir. Göller, burada vadilere gizlenmiş, sislerle sarılmıştır.

Karagöl

Karagöl, Artvin’in Borçka ilçesinde. Sisle örtülü bir ayna gibi. Göl değil, rüyadır sanki. Çevresi dev ağaçlarla sarılı, suyu gürültüsüzdür.

Uzungöl, Trabzon’un yükseklerinde. Dağların arasında sıkışmış, çevresi gün geçtikçe daha kalabalık. Ama hâlâ sabahın erken saatlerinde, sis suya inerken eski hâlini hatırlatır.

Zinav Gölü

Zinav Gölü, Tokat Reşadiye'de. Meşeliklerin ortasında sessizce duran bir göl. Gölün kıyısında yürürken, kuş sesleriyle konuşan bir zamanla karşılaşırsınız.

İç Anadolu’nun Kuruyan Hafızası

Karadeniz’in yeşilinden İç Anadolu’nun sarısına, kurak bozkırlarına geçiyoruz. Burada göller, zamanla yarışır. Çoğu çekilmiş, bazıları neredeyse unutulmuş gibidir.

Tuz Gölü

Tuz Gölü, ortasında bir sessizlik denizi gibi. Yazın bembeyaz kesilir. Üzerinde yürümek, boşlukta yürümeye benzer. Ufuk, çizgisizdir burada. Rüzgâr konuşur, su susar.

Seyfe Gölü, Kırşehir’de. Zamanında flamingolarla dolup taşardı. Şimdi kuruyan kıyıları, bir zamanlar suyun ne kadar hayat dolu olduğunu hatırlatır.

Seyfe Gölü

Yarışlı Gölü, Burdur’un kuzeyinde. Su seviyesi yıllar içinde gerilese de, göçmen kuşlar hâlâ uğrar. Kuraklıkla yaşam arasında bir çizgide durur.

Batıdaki Göller Yöresinde

Yavaş yavaş batıya ilerledikçe, Türkiye’nin en çok göle sahip bölgesine — Göller Yöresi’ne — varırız. Burada göller geniştir, çevresi tarımla iç içedir, ve suyun hayat verdiği topraklar derindir.

Beyşehir Gölü, Konya-Isparta sınırında. Türkiye’nin en büyük tatlı su gölü. Üzerinde kayıkla gezinirken sazlıklar arasında kaybolursunuz. Göl, çevresindeki yaşamla uyum içindedir.

Beyşehir Gölü

Eğirdir Gölü, bir başka güzellik. İçindeki ada ve adaya uzanan ince yoluyla insanın içini serinleten bir manzara. Suyu berraktır, sabahları sisli, akşamları altın renginde.

Kovada Gölü, Eğirdir’in güneyinde. Daha sessiz, daha içe dönük. Milli parkın ortasında, yürüyüşçülerin sırdaşı.

Salda Gölü, bembeyaz kıyıları ve cam mavisi suyuyla tanınıyor. Ama suyun altındaki jeolojik sırlar, yüzeydeki güzelliğin çok ötesindedir. Göl, bir yansıma değil, derin bir mercek gibidir.

Salda Gölü

Marmara’nın Uygarlık Yansımaları

Güneyden Marmara’ya çıktığımızda, göller daha yumuşak çizgilerle karşılar bizi. İnsan eli daha çok değmiştir belki ama su hâlâ anlatır.

İznik Gölü, zeytinliklerle çevrili. Akşamları güneş batarken, göl yüzeyi gökyüzünü iki kere çizer. Hristiyanlık tarihinin önemli noktalarından biri olan İznik’in göl kıyısındaki sessizliği dikkat çeker.

İznik Gölü

Sapanca Gölü, İstanbul’a yakın ama kendine has. Sabah yürüyüşçüleri, bisikletliler, göl kıyısına kitap okuyanlar... Şehirden kaçanların soluğudur bu göl.

Manyas Gölü, bir doğa harikası. “Kuş Cenneti” boşuna denmemiş. Bahar aylarında binlerce kuş türüne ev sahipliği yapar. Suyun üzerinde uçuşan kuşlar, adeta gökyüzünü yere indirir.

Manyas Gölü (Kuş Cenneti)

Akdeniz’in Saklı Su Havzaları

Güneybatıya, Akdeniz kıyılarına indikçe göller daha çok saklanır. Mağaralarda, ovalarda, deltalar arasında…

Bafa Gölü, Aydın-Muğla sınırında. Antik Herakleia kalıntıları göl kıyısında taşların arasında dinlenir. Zeytin ağaçları, sabah sessizliğinde bir çan sesi gibi suya eğilir.

Bafa Gölü

Akgöl, Mersin Göksu Deltası’nda. Tatlı ve tuzlu suyun buluştuğu bu nadir göl, kuşların göç yolu üzerinde bir duraktır.

Aynalı Göl, yine Mersin’de ama yerin altında. Gilindire Mağarası'nın içinde saklı. Su o kadar durudur ki yukarıdan bakınca varlığına inanmak zor olur.

Batıda Tamamlanan Çember

Batı Anadolu’nun serin geceleri ve zeytin kokulu sabahları arasında son birkaç göl...

Sülüklü Göl, Bolu’nun dağlarında. Heyelan sonucu oluşmuş. Sessiz, kendi halinde, ormanın içinde bir nefes.

Abant Gölü, yine Bolu’da. Daha tanınmış, daha açık. Çamların arasında dolaşmak, suyun yüzüne düşen ışığı izlemek... Zaman burada ağır ilerler.

Yedigöller, son durağımız. Her biri ayrı bir duygudur. Sonbaharda sararan yapraklar, yedi ayrı göle düşer. Doğa burada, sesiyle değil rengiyle konuşur.

Yedi Göller

Son Söz: Suyun Hafızasına Bakmak

Bu yolculukta gördük ki göller, bir ülkenin su defteri gibidir. Kimisi silinmiş, kimisi hâlâ yazıyor. Onlara bakmak yalnızca doğayı görmek değil, zamanı, insanı ve unutmayı da anlamaktır. Bir gölü korumak, aslında suya değil kendimize saygı duymaktır.

 Çevre kategorisindeki diğer yazılar da ilginizi çekebilir Göz atmak için tıklayın

 Coğrafya kategorisindeki diğer yazılar da ilginizi çekebilir Göz atmak için tıklayın

Bu sayfayı beğendiyseniz, lütfen yorum yapmayı ve bu sayfayı çevrenizle paylaşmayı unutmayın.

Etiketler: Türkiye'nin Gölleri, Türkiye'nin Başlıca Gölleri,Türkiye’nin Su Havzaları, Genişlikleri, Derinlikleri, Hangi İllerde, Suya Düşen Zaman: Türkiye'nin Göllerine Bir Yolculuk, Türkiye’nin En Güzel Gölleri: Bölge Bölge Keşfetmeniz Gereken Doğal Harikalar, Türkiye Göller Rehberi: En Büyük, En Güzel ve En İlginç Göller, Tuz’dan Van’a: Türkiye’nin Görülmesi Gereken Gölleri, Suya Düşen Zaman: Türkiye’nin Göllerine Bir Yolculuk, Van Gölü, Nazik Gölü, Haçlı Gölü, Bulanık Gölü, Çıldır Gölü, Nemrut Krater Gölü, Karagöl, Uzungöl, Zinav Gölü, Tuz Gölü, Seyfe Gölü, Yarışlı Gölü, Beyşehir Gölü, Eğirdir Gölü, Kovada Gölü, Salda Gölü, İznik Göü, Sapanca Gölü, Bafa Gölü, Akgöl, Sülüklü Göl, Yedi Göller, Göller Yöresi, Abant Gölü, Küçükçekmece Gölü, Büyükçekmece Gölü

 Okuryazar'ı keşfedin!

Okuryazar'a üye olup, daha fazla özellikten tamamen ücretsiz olarak yararlanabilirsiniz. Dilerseniz, kendinize köşe açabilir, anlık ileti paylaşabilir, yazılar kısmında ilgilendiğiniz konularda içerikler yazabilirsiniz.