"Yeşil Devrim" terimi, 1940'lı yıllarda Meksika'da başlayan tarımsal uygulamaların köklü dönüşümünü ifade eder. Bu devrim, Meksika'da tarımsal üretimi gözle görülür biçimde artırmayı başardığı için, 1950'li ve 60'lı yıllarda dünya çapında hızla yayıldı ve tarım yapılan her bir dönümden elde edilen kalori miktarını kayda değer ölçüde yükseltti.

Yeşil Devrim'in Gelişimi ve Tarihçesi

Yeşil Devrim'in doğuşu genellikle Amerikalı tarım bilimci Norman Borlaug'a atfedilir. 1940'larda Meksika'da araştırmalar yürütmeye başlayan Borlaug, hastalıklara dayanıklı, yüksek verimli yeni buğday türleri geliştirdi. Borlaug'un buğday tohumları, yeni mekanize tarım teknolojileriyle birleşince, Meksika kısa sürede halkının ihtiyaç duyduğundan çok daha fazla buğday üretmeye başladı. Böylece 1960'lara gelindiğinde, daha önce buğday ihtiyacının neredeyse yarısını ithal eden Meksika, buğday ihraç eden bir ülkeye dönüştü.

Meksika'da elde edilen bu büyük başarı, Yeşil Devrim'in teknoloji ve yöntemlerinin 1950 ve 60'lı yıllarda dünya genelinde yayılmasına öncülük etti. Örneğin, 1940'larda buğdayının yaklaşık yarısını dışarıdan temin eden Amerika Birleşik Devletleri, bu teknolojiler sayesinde 1950'lerde kendi kendine yeten, 1960'larda ise buğday ihraç eden bir ülke haline geldi.

Dünya nüfusu hızla artarken gıda üretimini sürdürülebilir biçimde artırmak amacıyla, Rockefeller Vakfı, Ford Vakfı ve birçok devlet kurumu Yeşil Devrim araştırmalarına büyük yatırımlar yaptı. Bu desteklerin sonucunda, 1963 yılında Meksika'da Uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi kuruldu.

Bu merkez ve Borlaug'un yürüttüğü çalışmalar sayesinde pek çok ülke Yeşil Devrim'in faydalarından yararlandı. Örneğin Hindistan, 1960'ların başında hızla artan nüfusu nedeniyle kitlesel bir kıtlığın eşiğindeydi. Borlaug ve Ford Vakfı, burada da araştırmalar başlattı ve sulama ve gübreleme ile birlikte daha fazla tahıl veren yeni bir pirinç türü geliştirdiler: IR8. Bugün Hindistan, dünyanın önde gelen pirinç üreticilerinden biri. IR8'in başarısı, sonraki on yıllarda Asya'nın birçok ülkesine yayıldı.

Yeşil Devrim'in Bitki Teknolojileri

Yeşil Devrim döneminde geliştirilen ürünler, yüksek verimli çeşitlerdi. Yani, özel olarak gübreye yanıt verecek ve ekilen her bir dönümden daha fazla tahıl verecek şekilde ıslah edilmiş bitkilerdi.

Bu bitkileri başarılı kılan bazı temel kavramlar vardır: hasat verimliliği, fotosentez ürünlerinin dağılımı ve gün uzunluğuna duyarsızlık. "Hasat verimliliği", bitkinin toprak üstü kısmının ağırlığını ifade eder. Yeşil Devrim'de, daha büyük tohumlara sahip bitkiler seçilerek buğday ve pirinç türleri bu yönde evrimleştirildi. Sonuçta, daha büyük tohumlara sahip, dolayısıyla daha fazla tahıl veren ve daha ağır toprak üstü kütleye sahip bitkiler elde edildi.

Bu artan kütle ise fotosentez ürünlerinin daha etkili kullanılmasını sağladı. Bitkinin enerjisi doğrudan tohum ve besin kısmına aktarıldığı için, fotosentez daha verimli hale geldi.

Son olarak, gün uzunluğuna duyarlı olmayan bitkiler seçilerek ıslah edildiğinde, bu ürünler yalnızca belirli coğrafyalarda değil, farklı ışık koşullarına sahip bölgelerde de yetiştirilebildi. Bu da ürün miktarını ikiye katlamaya olanak tanıdı.

Yeşil Devrim'in Etkileri

Yeşil Devrim'in mümkün kılınmasında en büyük pay gübrelere aittir. Bu da tarım uygulamalarında köklü değişikliklere neden olmuştur; zira bu dönemde geliştirilen yüksek verimli bitki türleri, gübresiz büyüyemez hale gelmiştir.

Sulama da bu devrimde kilit rol oynamıştır. Sulama teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte artık yalnızca bol yağış alan bölgelerde değil, kurak arazilerde de tarım yapılabilir hale gelmiş, bu da tarım alanlarını genişletmiş ve ülke çapındaki üretimi artırmıştır.

Yüksek verimli türlerin yaygınlaşmasıyla birlikte, ekilen bitki çeşitliliği ciddi biçimde azalmıştır. Örneğin, Yeşil Devrim öncesi Hindistan'da yaklaşık 30.000 farklı pirinç çeşidi yetişirken, bugün yalnızca en verimli on kadar tür yaygındır. Ancak bu tür homojenlik, bitkileri hastalıklara ve zararlılara daha açık hale getirmiştir. Bu nedenle bu sınırlı sayıdaki türü korumak için pestisit kullanımı da artmıştır.

Sonuç olarak, Yeşil Devrim teknolojileri dünya çapında gıda üretimini katbekat artırmıştır. Bir zamanlar kıtlık korkusuyla yaşayan Hindistan ve Çin gibi ülkeler, IR8 gibi ürünlerin devreye girmesinden bu yana bu kabusu bir daha yaşamamıştır.

Yeşil Devrim'e Yönelik Eleştiriler

Yeşil Devrim birçok fayda sağlasa da, çeşitli eleştirilerin de hedefi olmuştur. Bunlardan ilki, artan gıda üretiminin dünya nüfusunu aşırı biçimde artırdığı yönündedir.

İkinci önemli eleştiri ise, Afrika'nın bu devrimden yeterince yararlanamamış olmasıdır. Ancak bu durumun temelinde yetersiz altyapı, hükümet yolsuzlukları ve siyasal istikrarsızlık gibi derin yapısal sorunlar yatmaktadır.

Tüm bu eleştirilere karşın, Yeşil Devrim dünya tarımının işleyişini kökten değiştirmiş ve gıdaya ihtiyaç duyan pek çok ülkenin halkı için büyük bir umut ışığı olmuştur.

Kaynak: Amanda Briney. "History and Overview of the Green Revolution." ThoughtCo, Oct. 8, 2024, https://www.thoughtco.com/green-revolution-overview-1434948.

Norman Ernest Borlaug kimdir?

Amerikalı tarım bilimci, bitki patolojisti ve yardımseverdir. Gelişmiş tarım teknolojisiyle dünyadaki açlık sorununu yenmeyi amaçlayan Yeşil Devrim'in öncülerinden, 1970 Nobel Barış Ödülü sahibidir.

 Tarım kategorisindeki diğer yazılar da ilginizi çekebilir
      Göz atmak için tıklayın

 Çevre kategorisindeki diğer yazılar da ilginizi çekebilir
      Göz atmak için tıklayın

 Coğrafya kategorisindeki diğer yazılar da ilginizi çekebilir
      Göz atmak için tıklayın

Bu sayfayı beğendiyseniz, lütfen yorum yapmayı ve bu sayfayı çevrenizle paylaşmayı unutmayın.

Etiketler: Yeşil Devrim'in Tarihi ve Genel Görünümü 20. Yüzyılda Tarım Uygulamaları Nasıl Değişti? Yeşil Devrim,Yeşil Devrimin Tarihi,Norman Borlaug,Buğday Üretim Yöntemleri,Buğday İthali,Buğday İhracı,Rockefeller Vakfı,Ford Vakfı,Yeşil Devrimin Bitki Teknolojileri,IR8 Pirinç Türü,Tarım,Yeşil Devrim Ne Demektir,Yeşil Devrimin Sorunları,Norman Ernest Borlaug kimdir

 Okuryazar'ı keşfedin!

Okuryazar'a üye olup, daha fazla özellikten tamamen ücretsiz olarak yararlanabilirsiniz. Dilerseniz, kendinize köşe açabilir, anlık ileti paylaşabilir, yazılar kısmında ilgilendiğiniz konularda içerikler yazabilirsiniz.