Zaman, sihir, fanus; insanoğlunu büyüleyip hayrete düşüren hatta baştan çıkaran bu mefhumların her biri nedir, nasıldır, şekli ve şemaili bizim için neyi ifade eder? Zaman kavramı şimdiye kadar birçok insan tarafından farklı açılardan değerlendirilmiştir. Bu durum en eski diyebileceğimiz zamanlarda da olmuş, şimdi ve gelecekte de olacaktır. Geçmiş ve geleceği zaman açısından ele alıp değerlendirdiğimizde nasıl bir sonuç elde edeceğimiz ise bir muamma silsilesine benzer. Çünkü geçmiş; mazi, gelecek ise meçhul bir zaman diliminde yer almaktadır. Bunun için birbirine iki zıt zaman dilimini mukayese ederken pek sağlıklı bir sonuca ulaşamayabiliriz. Ama içerisinde bulunduğumuz ve yaşadığımız zaman dilimini kendi görüş ve perspektifimiz açısından ele alıp bilimsel veya gayr-ı bilimsel olarak değerlendirdiğimizde mazi-meçhul mukayesesine göre nispeten daha iyi bir sonuç elde etmemiz mümkün olabilir. Peki böyle bir durumda aklımızı ve ruhumuzu kendisine köle yapan Zamanın Sihirli Fanusu’ndan kendimizi nasıl özgürleştireceğiz veya bu sihirli fanus için gelecek adına biz ne yapabiliriz? Bu gaye için zaman denilen mefhumun elimizde olmayarak bize dayatmış olduğu bir hayat tarzına karşı acaba ilgisiz mi kalacağız böyle ya da hâlâ sırrı çözülemeyen bu muammanın köleliğine boyun eğip razı mı olacağız? Bu ve benzeri sorular böyle uzayıp gider ama burada soruların sayısı değil de soruların içeriği daha önemlidir. Bundan dolayı hayatımızı kolaylaştıracak olan görüş açısı bizi devamlı olarak doğru orantılı bir şekilde soru-cevap yörüngesinde döndürmelidir. Fakat bu durum bazen hayatımızda farklı şekillerde kendini gösterebilir. Zaman serencamesinin hayatla kesiştiği böyle bir noktada da hayata olan yaklaşımımızı da tekrardan gözden geçirip hatta eğer gerekirse hayatımızda kilit noktalarda yer alan kavramsal öğe ve olguları değerlendirmeli veya hayatımızı baştan sona gözden geçirip geleceğe; belli olmayan meçhule doğru yürümeliyiz. Kavramsal olarak hayat-yaşantı biçimi bir insan için çok şeyi ifade etmeyebilir. Fakat bir insanın hayatında belli başlı kavramlar veya mefhumların olması büyük bir topluluğun önünde konuşma yapmak isteyen birinin konuşmasını unutmaması için küçük bir not kağıdına yazdığı konu başı kelimelerine benzer. Bunun içindir ki dünyadaki başarılı bütün insanların hayatlarında her zaman kendisinden taviz vermeyen ve aynı şekilde değerini kaybetmeyen birtakım esnetilmeyen kavramlar vardır. Aslında bu durum bütün insanlar için geçerli olması gereken bir kural olmalıdır. Kural diyoruz; zira insan hayatında herhangi bir kuralın olmaması hayatı, dünyayı yaşanılmaz kılar. Sonuç itibarıyla insanı diğer canlı ve cansız varlıklardan ayıran en önemli özellik akıl ise bunun gereğini de yerine getirmek gerekir. Netice olarak insan düşünen bir hayvandır ama aklını kullanan bir varlık. Burada aklını kullanan hayvan-i nâtık için bu dünyada bir sır gibi olan şey ise zaman kavramıdır. Bunun için hayatımız belki de Zamanın Sihirli Fanusu’ndan ibarettir. Bu fanusun içinde olan içerideki hükümlere boyun eğer ve dışarıda kalan ise yok olmaya mahkumdur. Her halükârda insan bir şeylere bende olmaya adaydır. Ya var olur yok olur ya da yok olduktan sonra var olur.